Luchtvochtigheid en virussen

Lage luchtvochtigheid beïnvloedt zowel comfort als het welzijn/de gezondheid van mensen. Maar hoe zit dit nu echt?

In de winter, wanneer in gesloten en verwarmde ruimten de relatieve vochtigheid van de lucht daalt, stijgen, omdat de longen minder zuurstof uit de ingeademde lucht kunnen opnemen, de ademhalingsproblemen en de omstandigheden die de ogen, de huid, de neus en de mond nadelig beïnvloeden. Een lage luchtvochtigheid heeft een nadelige invloed op de slijmvliezen. Dit kan leiden tot irritatie van ogen, neus en keel, en tot verminderde weerstand tegen infecties. Ook neemt de kans op ziektes toe doordat veel virussen langer leven in droge lucht. De waarnemingen gerelateerd aan de groei en diffusie van biologische aard geeft nauwere waardes aan dan als we alleen kijken naar het effect op het menselijk lichaam. We spreken dan hoofdzakelijk over schimmel, mijt, virussen en bacteriën. Voor elk van deze besmettingen heeft de relatieve vochtigheid een specifieke invloed welke ieder afzonderlijk bekeken dienen te worden. 

In het algemeen kunnen we zeggen dat als de relatieve vochtigheid boven de 50% komt er een stijgende proliferatie van alle hierboven genoemde verontreinigingen is. Verrassend is dat in sommige gevallen er een specifieke kwaadaardigheid optreedt, ook bij lagere waardes van de relatieve vochtigheid. Dit komt niet alleen door de verminderde weerstand van de ademhalingswegen maar ook door de druppels die mensen verspreiden door praten, niezen en hoesten. De afmetingen van deze druppels zijn dusdanig dat ze op circa 1m afstand de grond raken. In een droge omgeving, verdampen de druppels echter snel tot een omvang van 0,5 tot 5µm en veranderen daardoor in een aerosol die in de lucht blijft hangen en zich veel verder kunnen verspreiden. Zij bevatten ziekteverwekkers en kunnen door hun afmetingen diep in de ademhalingswegen doordringen. 

De lage vochtigheidsniveaus vergemakkelijken dus de verspreiding van bacteriën en virussen in de atmosfeer, terwijl te hoge vochtigheidsniveaus nog eens het risico van verspreiding van virussen en bacteriën verhogen. Om biologische verontreinigende stoffen te verhinderen zich te vermenigvuldigen en zich te verspreiden zou de relatieve vochtigheid, ideaal gezien, tussen 40% en 60% moeten worden gehouden zeggen verschillende onderzoeken. Een nauwkeurige vochtregeling reduceert de problemen die worden veroorzaakt door een droge omgeving. Het comfort wordt verhoogd en de apparatuur beschermd. Hierdoor ontstaat er een veiliger gezondere werkplek voor het personeel en de bezoekers.

Vragen we de GGD om advies dan krijgen we verschillende waardes (afbeeldingen hierboven).

Drenthe 40-60%,  IJselland 30-70% ideaal 50%,  Zeeland 40-65%, Rotterdam Winter 30-55% Zomer 55-70%. 30-70% wordt als aanvaardbaar gesteld. GGD Boekje de frisse basisschool 30-70% maar bij voorkeur 40-60%. GGD Groningen 40-60% bij 20˚°C (overigens de enige die er een temperatuur aan verbindt). GGD i.s.m. Adem Gezond 40-60% (tips voor mensen met Astma en COPD)

Opvallend is wel dat men 40-60% vaak noemt als ideaal maar desondanks bestaat er ondanks alle beschikbare gegevens en onderzoeken geen Nederlandse gezondheidskundige advieswaarde voor relatieve luchtvochtigheid.

Deze waardes worden overigens door onze overheid ook gevraagd voor de penitentiaire inrichtingen. Sterker nog, delinquenten hebben recht op schadevergoeding als ze de lucht in hun cel niet genoeg en/of van voldoende kwaliteit is. Persoonlijk vind ik het dus vreemd dat men dit niet wenst te adviseren voor de rest van onze samenleving zoals de kwetsbare mensen die in verpleeg- en verzorgingshuizen verblijven of onze kinderen in kinderdagverblijven of scholen.

In Nederland stelt men dat de werkgever verantwoordelijk is voor een gezond binnenklimaat maar met uitzondering van o.a. de hoeveelheid verse lucht, en temperatuur wordt er gezwegen over de invloed van de relatieve vochtigheid in onze gebouwen.

Daarnaast, beweren onderzoekers dat stof in huis een boosdoener is. Dit wordt vaak aangehaald door tegenstanders van bevochtiging in een gebouw. Bij droge lucht komt stof sneller vrij en gaat het in de lucht zweven wat logisch is. We moeten ons echter afvragen in hoeverre deze onderzoeken betrouwbaar zijn. Alle onderzoeken gedaan over de invloed van stof hebben allemaal uit dezelfde bronnen geciteerd (17 stuks)  

Nader onderzoek van de TU Delft wees uit dat van de 17 er 14 waren die de wetenschappelijke toets der kritiek niet kon doorstaan.  (Analyse eigen onderzoek TU Delft). 

STULZ biedt klimaatoplossingen met producten in de precisie koeling, comfort koeling, bevochtiging en warmtepompen en luchtbehandeling. STULZ voert daarbij verschillende A-kwaliteit merken zoals Mitsubishi Heavy Industries, CAREL en REMKO.

Bronnen:

Diverse afdelingen GGD, TU Delft, Stichting Adem gezond (voorheen Astma fonds), RIVM rapport 609021043 

Een gedetailleerde conclusie over de invloed van de relatieve vochtigheid op de groei van vervuiling (E.M. Sterling, A. Rundel, T.D. Sterling, Criteria for human exposure to humidity in occupied buildings, ASHREA Trans. 91, 611-621, 1985) is gebaseerd op de waarneming van een lagere aantal gevallen van aandoeningen aan de ademhalingswegen in gebouwen waar de relatieve vochtigheid geregeld werd.